Zohdy, S., Grossman, M.K., Fried, I.R., Rasambainarivo, F.T., Wright, P.C., ary Gillespie, T.R. (2015). Gazety Iraisam - pirenena Momba ny Filokana. 36:143–153.
Abstract:
Ny ompa mifandray amin'ny fivalanana dia antony mahazatra mahatonga ny fahafatesana eo amin'ny olombelona any amin'ny firenena an-dalam-pandrosoana; Na izany aza, dia mahalana izy ireo vao nampianarina tany amin'ny raki - tarana - dia, na dia mety ho voan'ny aretina sy ny biby aza. Manahy manokana eto Madagasikara izany, iray amin'ireo firenena mahantra indrindra sy manana tontolo iainana indrindra eto amin'izao tontolo izao. Mba hanatsarana ny fahatakarantsika ny otrik'aretina mifandray amin'ny aretim-pivalanana any amin'ireo rajako dia sy tsy manaja ny maha-olona eto Madagasikara, dia nanangona santionany tamin'ireo karazana lemur 12 ao amin'ny Valan-javaboaharim-pirenena Ranomafana, Madagasikara izahay ary ireo olona miaina eo akaikin'ny lemurs. Nampiasa ny molekiola mahazatra izahay mba hijerena ny santionany 84 lemur sy ny santionany 107 ho an'ireo vondrona malaza izay matetika mifandray amin'ny aretin'ny aretim-pivalanana eo amin'ny mponina: adenovirus, enterovirus, rotavirus, ary norovirus (genogroups GI sy GII). Tamin'ireo hetra fito nodinihana, dia tsara ho an'ny vondron'olona iray na mihoatra ny zava-drehetra ary tsara ho an'ny vondrona rehetra malaza be ny olombelona. Norovirus GII no fahita indrindra, hita ao amin'ny 27 % amin'ny lemurs sy 37 % amin'ny olombelona, arahin'ny adenovirus, hita ao amin'ny 25 %-n'ny lemurs ary 35 % amin'ny olombelona. Ny habetsahan'ny isan'ny vondrona (30–50 %) amin'ny ankamaroan'ireo vondrona malaza be ao amin'ny totozy lemurs (Microcebus rufus) dia manasongadina ny fahafahan'izy ireo ampiasaina ho toy ny fiporitsahana aretina avy amin'ny olombelona ka hatramin'ny mponina lemur dia. Izany no mahatonga antsika hahatakatra kokoa ny fahasamihafana sy ny habetsahan'ny hetra be dia be ao amin'ny lemur sy ny mponina mifandray amin'izany. Ny fanasokajàna bebe kokoa ireo filaharan'ny vondrona malaza ireo dia mety hamoaka ny viriosy vaovao amin'ny lemurs sy ny olombelona eto Madagasikara ary ilaina mba hamaritana ny mety ho fiantraikan'ny omby hita.